فرش دستباف فقط یه وسیله ی تزئینی نیست ، بلکه بخشی از فرهنگ و تاریخ خونه های ماست . اما برای اینکه این فرش ها سال ها کنارمون باقی بمونن ، باید با دقت ازشون مراقبت کنیم . توی این مطلب می خوایم درباره ی نکات مهم نگهداری فرش دستباف صحبت کنیم تا هم زیبایی ش حفظ بشه و هم عمرش بیشتر بشه .
چرا نگهداری فرش دستباف اهمیت زیادی دارد ؟
فرش دستباف مثل هر چیز ارزشمند دیگه ای ، نیاز به رسیدگی داره . وقتی خوب ازش مراقبت کنیم ، هم ظاهرش سالم می مونه ، هم کیفیتش پایین نمیاد . تازه ، به خاطر اینکه جنس فرش دستباف معمولاً از الیاف طبیعیه ، اگر بهش بی توجهی کنیم ، خیلی راحت آسیب می بینه . نکته ی مهم اینه که نگهداری درست باعث می شه بتونیم این هنر دست رو برای سال های سال داشته باشیم و از دیدنش لذت ببریم .
کاربرد فرش دستباف در خانه های ایرانی
فرش دستباف همیشه جای خاصی توی خونه های ایرانی داره . خیلی ها این فرش ها رو توی اتاق پذیرایی یا جاهایی می ندازن که بیشتر دیده بشه . چون جلوه ی خاصی به خونه می ده . بعضی ها هم ازش به عنوان یه اثر هنری یاد می کنن . حتی بعضی خانواده ها فرش دستباف رو مثل یه یادگاری باارزش نگه می دارن و به نسل بعد می سپارن .
علاوه بر زیبایی ، این فرش ها از نظر اقتصادی هم ارزش دارن . اگه خوب نگهداری بشن ، نه تنها قیمتشون پایین نمیاد ، بلکه ممکنه ارزش بیشتری هم پیدا کنن . برای همین خیلی ها موقع خرید ، به فکر نگهداری فرش دستباف از همون اول هستن .
ویژگی های خاص فرش دستباف که مراقبت می طلبد
یکی از چیزایی که فرش دستباف رو خاص می کنه ، همین الیاف طبیعی و رنگ های گیاهیشه . این مواد طبیعی باعث می شن فرش ها لطیف تر و خوش نقش تر باشن ، ولی در عین حال حساس تر هم هستن . مثلاً اگه زیاد زیر نور آفتاب باشن ، رنگ هاشون ممکنه کم رنگ بشه . یا اگر با مواد شوینده ی قوی شسته بشن ، ساختارشون آسیب می بینه .
جنس فرش هم توی نحوه ی نگهداریش خیلی تاثیر داره . مثلاً فرش هایی که از پشم درست شدن ، باید دور از رطوبت باشن . طرح های پیچیده ای هم که روی قالی ها هست ، باعث می شه که فرش بیشتر شبیه یه تابلوی هنری باشه تا فقط یه زیرانداز . پس وقتی حرف از نگهداری فرش دستباف می زنیم ، یعنی داریم از یه چیز باارزش مراقبت می کنیم ، نه فقط یه وسیله ی دم دستی .
نکات طلایی برای نگهداری فرش دستباف
نگهداری فرش دستباف خیلی هم کار سختی نیست ، فقط کافیه چند تا نکته ی مهم رو بدونیم و رعایتشون کنیم . این کارها باعث می شن فرش سالم تر بمونه و زیباییش رو هم از دست نده .
- مراقب نور مستقیم آفتاب باشید
اگه فرش مدت طولانی زیر نور آفتاب باشه ، رنگ هاش کم کم می پره . بهتره اون رو یه جایی بندازید که نور مستقیم نخوره بهش . یا اگه نمی تونید جاشو عوض کنید ، با پرده یا حتی چرخوندن دوره ای فرش جلوی این مشکل رو بگیرید . - جارو کشیدن اصولی خیلی مهمه
فرش رو با جاروبرقی ساده (بدون برس چرخان) و در جهت خواب فرش جارو بزنید . این کار نه تنها ظاهر فرش رو تمیز نگه می داره ، بلکه از آسیب دیدن تار و پودها هم جلوگیری می کنه . - حتماً زیر فرش از زیرانداز استفاده کنید
زیرانداز ، جلوی سر خوردن فرش رو می گیره و باعث می شه فرش کمتر ساییده بشه . ضمن اینکه کمک می کنه فرش سر جاش بمونه و تا نخوره یا جمع نشه . - برای شستن فرش عجله نکنید
شستن فرش دستباف باید با دقت و فقط توسط قالیشویی هایی انجام بشه که تجربه ی کار با فرش دستباف دارن . استفاده از شوینده های قوی یا روش های نادرست شست وشو ، می تونه هم به جنس فرش آسیب بزنه ، هم به رنگ هاش . - فرش رو خیس و تاخورده رها نکنید
اگه یه جایی از فرش خیس شد ، سریعاً اون بخش رو خشک کنید . نم و رطوبت می تونن خیلی سریع باعث کپک زدن یا بید زدن فرش بشن . - لکه ها رو همون اول تمیز کنید
اگه چیزی روی فرش ریخت ، با یه دستمال سفید تمیز و مرطوب ، به آرومی (و بدون مالش زیاد) اون رو پاک کنید . هرچی زودتر اقدام کنید ، احتمال موندن لکه کمتر می شه .
جمع بندی
فرش دستباف مثل یه تابلوی ارزشمنده که هم زیبایی میاره ، هم حال وهوای اصیل ایرانی رو به خونه می ده . ولی موندگاری این فرش ها فقط با یه چیز ممکنه : مراقبت درست و اصولی . اگه یه مقدار حوصله و دقت به خرج بدیم ، می تونیم سال ها از این فرش های قشنگ استفاده کنیم و به نسل بعد هم برسونیمشون .
اگه شما هم فرش دستباف دارید یا قصد خریدش رو دارید ، این نکته ها رو حتماً به خاطر بسپارید . هم باعث می شن فرشتون سالم بمونه ، هم خیالتون از بابت ارزش و کیفیت فرش راحت تره .
سوالات رایج درباره نگهداری فرش دستباف
بهترین روش برای شستن فرش دستباف چیه ؟
بهترین راه اینه که فرش رو به قالیشویی معتبری بسپارید که تجربه ی شست وشوی فرش دستباف داشته باشه . شوینده های قوی خونگی ممکنه به الیاف طبیعی آسیب بزنن .
جارو کشیدن زیاد ضرر داره ؟
اگه با جاروبرقی با برس چرخان و فشار زیاد انجام بشه ، بله . ولی اگه با دستگاه مناسب و در جهت بافت فرش جارو بزنید ، هیچ مشکلی نداره و حتی به تمیز موندن و نگهداری فرش کمک هم می کنه .
نور آفتاب چقدر برای فرش ضرر داره ؟
نور مستقیم آفتاب می تونه رنگ های فرش رو کدر کنه . اگه فرش در معرض نور شدیده ، حتماً یا جاشو تغییر بدید یا از پرده برای کنترل نور استفاده کنید .
لکه های اسیدی روی فرش چه آسیبی می زنن ؟
لکه هایی مثل سرکه ، آب لیمو یا حتی بعضی نوشیدنی ها ممکنه باعث خوردگی یا تغییر رنگ توی بافت فرش بشن . بهتره فوراً اون ناحیه رو با دستمال مرطوب تمیز کنید و از خشک کن طبیعی استفاده کنید .
